Alma Huisken blogt vanuit De Groene Luwte

Niet altijd in de tuin...

'Je bent zeker enorm hard in de tuin aan het werk?' vragen vrienden vaak belangstellend. Dikwijls is dat zo. Maar lang niet altijd. Dan geef ik ergens in den lande een cursus of lezing, schrijf ik artikelen over tuinieren of het landelijke leven, bereid ik Open Tuindagen voor, kook ik voor gasten in onze B&B Het Grone Huisje (en in herfst en winter aan De Groene Tafel) of ... schrijf ik een boek.

Dat schrijven is niet zelden vroege-ochtend-werk, als mij om 05.00 uur tijdens  de halfslaap al woorden te binnen schieten waarover ik denk: direct maar noteren, dus schuif ik in het donker met thee achter de pc. Dat zijn heerlijke, rustige werkuren, wanneer ik me totaal kan concentreren.

Om 07.00 uur is het uit met de pret, omdat dan mijn ''boerenleven'' start, met het verzorgen en voeren van kip, eend en gans, en soms kat en bij. Er is ook nog een ''gastvrouwleven'', niet te vergeten, als Het Groene Huisje bezet is. B&B-gasten bestellen in 99 van de 100 gevallen hun ontbijt om 08.30 uur, dat ik met plezier bereid en bezorg. En daarna begint de werkdag - en tuindag - pas goed...

Ach, schrijf een nieuw boek!

Toen Van het land verscheen, in maart 2008,  mailden lezers me  al een week later: ''ik heb hem van kaft tot kaft gelezen! Dus, wanneer komt je volgende boek?''

 Allereerst: zo'n reactie vind ik ontzettend hartverwarmend. Ten tweede: een mens moet werkelijk even bijkomen van de gigantische exercitie die ''het schrijven van een non-fictieboek'' heet! Toch, in maart 2012 konden we Met mest en vork presenteren, gevolgd door het geheel herziene, verfriste en uitgebreide Groentje in de moestuin (maart 2015). Nu, anno 2017, en alweer in maart uitgebracht, is er het gloednieuwe boek waaraan ik gedurende 2016 met hart en ziel heb gewerkt: Dichter bij de bij.

Dichter bij de bij... was je nog nooit!

Op andere plekken op deze site (zie onder) kun je uitgebreid kennis nemen van Dichter bij van de bij en ik hoop dat je dat doet! Het aparte is dat dit boek onmiddellijk ''de bijenbijbel'' werd gedoopt, vaak nog voordat degene die het boek ter hand nam er een letter in gelezen had! Misschien omdat het echt een kloek boek is, erg mooi uitgegeven en 383 pagina's dik. Of wellicht naar analogie van Met mest en vork dat in de wandeling spoedig ''de groene bijbel'' ging heten. Wie zal het zeggen? In ieder geval bloos ik oprecht van zulke bijnamen, want er spreekt toch een soort blind vertrouwen uit.

  TIP: Als je alvast een voorproefje wilt lezen, dan vind je hier een uitgebreid fragment.

Stel dat je Dichter bij de bij bestelt via ons...

Als je Dichter bij de bij via onze webwinkel bestelt, wat we extra fijn vinden, dan signeren we het boek voor je (ja, we, want Doortje maakte bijna alle foto's) en doen we er een kleine attentie bij. Dat niet alleen: onzer meester-inpakker Doortje is bijna altijd die het boek stevig verzendklaar maakt, adresseert en frankeert en ze is ook dikwijls degene die het boek haast je rep je voor vijf uur naar de post brengt, 3 km verderop in Kruisweg. Daarna ligt het verzendbewijsje nog enige dagen op onze gangtafel tot we er vanuit kunnen gaan dat het pakket bij je is gearriveerd. Je snapt, we krijgen een zeer persoonlijke band met je bestelling!

Honingrecept lemon curd

Als zoete toegift een recept uit Dichter bij de bij, dat mijn aardige collega Henja Schneider ook opnam in haar lovende recensie in dagblad Trouw. Wij hebben het geluk dat we voor lemon curd kunnen kiezen uit wel drie soorten superverse biologische eieren (van kip, eend en gans). En mocht je in de buurt wonen of komen, deze eieren zijn vaak te koop bij ons... Maar gebruik altijd de meest verse eieren die je kunt krijgen.

De curd bevat rauw ei, dus jonge kinderen, zwangere dames en ouderen opgepast! Neem sowieso de meest verse bio-eieren die je kunt vinden. De massa die je maakt is genoeg om 4-6 kleine jampotten te vullen. Die moeten superschoon zijn! Tip: laat potten en (gave) deksels meedraaien in de afwasmachine (op iets hogere temperatuur dan gebruikelijk) en vul ze als ze nog warm uit de machine komen. Of was ze goed af in heet sodawater en spoel ze vooral ook goed na met zeer heet water.

Ingrediënten

4 eieren plus 2 dooiers

500 ml vloeibare bloemenhoning

sap van 4 citroenen

fijne rasp van 2 citroenen

mespunt zout

75 g boter

Bereiding

Kluts de eieren en de extra dooiers licht. Doe alle ingrediënten in een vuurvaste schaal die gemakkelijk past in een grote pan (au bain-marie). Vul de pan met heet water tot iets onder de rand van de schaal; zet de pan op zacht vuur en roer tot het mengsel dikker wordt en aan de achterkant van een lepel blijft hangen. Dat kan even duren, heb geduld, blijf roeren, maar zet het vuur niet hoger! Zodra je een mooie, aanklevende massa hebt schep je die in brandschone, voorverwarmde potjes; sluit die met eveneens brandschone deksels. Deze curd blijft in de koelkast maximaal twee weken goed. Lemon curd smaakt voortreffelijk bij ijs, door yoghurt of kwark, op biscuits en (cheese) cakes. Invriezen kan ook.

 PS: op donderdagavond 22 juni 2017 ben ik te gast bij boekhandel Daan Nijman in Roden, waar ik over Dichter bij de bij zal spreken.

Graag tot daar of tot een ander moment!

Cheerio,

Alma

Een nieuw boek?!

Het overkomt ons op onverwachte momenten: wiedend in de tuin, theedrinkend aan de keukentafel of bladerend door de post. ''En, wanneer komt er een nieuw boek?'' luidt de gretige vraag van een bezoeker, eetgast of groenlezer. Oeps! Een nieuw boek zou ik elk jaar wel willen laten verschijnen, maar een gemiddelde titel van ons kost minimaal twee tot drie jaar voorbereiding, uit te voeren naast ons andere werk.

Maar wacht eens even... een van de hoogtepunten van 2015 was een nieuw boek, namelijk het compleet gereviseerde en sterk uitgebreide Groentje in de moestuin!

Laten we dat even niet vergeten, zeg. In 2015 verschenen! En hoewel gegrond op de eerdere versie van 2003, is deze up-to-date uitgave er eentje die er juist ook nu mag wezen, met z'n lekker groot afgebeelde foto's, schitterende opmaak, compacte volkstuingeschiedenis, totaal verfriste tekst met nieuwe moestuin- en kooktips én 16 extra kraakverse recepten (zodat het totaal aantal recepten nu op 70 ligt). Daarnaast vind je 30 kolderieke tot informatieve en zelfs licht filosofische verhalen over mijn leven als wat hipperdepip ''urban gardener'' heet, maar ik ''mijn volkstuinbestaan'' blijf noemen, op dat zo geliefde landje nr. 83 in Haarlem.

Dus, op de terugkerende vraag naar een nieuw boek prent ik me dit antwoord in: dat is Groentje in de moestuin. En nu ik toch bezig ben Bestel 'm bij ons à € 19,95, dan signeren we 'm voor je en stoppen er 3 mooie fotokaarten van Doortje in. Klik en alles komt in orde.              

Om je een idee van Groentje in de moestuin te geven, geef ik graag enkele strofes uit het hoofdstukje over het telen van een van mijn favoriete wintergroentes: spruitjes (ja, ik weet het, ik neem een gok met dit verhaal en recept, maar wees flink en leer spruitjes herwaarderen. Elke spruit is één bonk gezond plezier).
Je valt in aan het eind van verhaal, bij mijn hoop op vorst (Koning Winter), vanuit de oude wijsheid dat spruitjes lekkerder smaken als de vorst overheen is geweest. Daarna begin ik als een Noord-Hollandse spruitkoolteler aan mijn oogstcampagne. Uiteraard ontbreekt het bijbehorende recept niet!

Citaten uit Groentje in de moestuin:

''Begin december voelde de tuin weliswaar kil aan, het zwarte slootwater leek te verdikken en ook zwierden er witte wiev’n boven de percelen, zo wollig dat de paarden in hun wei achter de tuinen leken te veranderen in mythische eenhoorns, maar de vorst liet verstek gaan. Toch plukte ik een paar spruiten, klein en stevig: het nestje blaadjes strak opeengevouwen als bij een stevige rozen­knop. Onder aan elke spruit, in een onverwacht Droste-effect, zag ik enkele embryona­le vruchtjes.

Dat oogsten bleek nog een toer, want de minikolen zaten dermate vast - in de oksels tussen blad en stengel - dat ik moest wrikken als bij een diepge­wortelde kies. Het scheen of de plant ze nog niet wilde prijsgeven, hoe ik ook trok. Pas na veel gesjor lieten de knikkers los, met een korte knak, en ik tuimelde achterover op het tuinpad, één spruit als trofee omhooghoudend. ‘Volgende keer klauwhamer of zaag meenemen’, nam ik me voor, en raapte mezelf en de spruiten bijeen.

Nauwelijks een week later kwam hij toch, de vorst. Glorieus deed hij zijn intrede, vanuit het oosten, zoals verwacht. Hij liet de sloot stollen en vleide een kleed van rijp over tuin en winters gewas. Toen is mijn spruitkoolcampagne pas écht begonnen.''

Recept uit Groentje in de moestuin:

Klassieke spruitjes, met een twist

1½-2½ kg spruitjes (afhankelijk van je spruitjesliefde)
½ tl gemalen foelie
1 el boter (of olie of margarine)
versgeraspte nootmuskaat, naar smaak
2 el sesamzaad
scheutje tamari of shoyu (zoute, rijpe sojasaus)

Bereiding

Maak de spruitjes schoon en geef dikke exemplaren een gekeept kruisje in de onderzijde (opdat ze sneller garen). Doe ze in een brede, lage pan, giet er een bodempje water bij, voeg foelie en boter (of vervangers) toe, breng ze snel aan de kook en laat ze op zacht vuur 8 min. stoven (beetgaar) of 12-15 min. (dan zijn ze ‘ouderwets’ zacht). Bestrooi ze met wat versgeraspte nootmuskaat of (en hier is de twist) met sesamzaad dat je eerst poft. Strooi het zaad in een droge koekenpan die je op halfhoog vuur zet. Als het sesamzaad heerlijk geurt en begint te springen is het goed. Strooi het direct over de spruitjes. Een onverwacht lekkere combinatie. Nog spannender leven? Druppel heel bescheiden wat tamari of shoyu over je sesamspruitjes. Lekker bij gebakken rooktofu en gekookte bruine rijst met wat tahin erdoorheen geroerd.

Klik hier voor je bestelling van Groentje in de moestuin

Een bijenzwerm! Wat zeg ik, twee zwermen!

Het moet je als beginnend imker natuurlijk een keer overkomen... je eerste zwerm. Op zondag 23 mei, letterlijk op een mooie Pinksterdag, is onze tuin open voor het publiek. Ik keuvel wat met bezoekers op het terras, maar plotseling komt er door het gezelschap een tuingast naar me toe die opgewonden vraagt: 'Wie is hier de imker?' Stom genoeg kijk ik eerst om me heen voordat ik me realiseer, oeps, dat ben ik natuurlijk... 'OK,' spreekt de tuingast gedecideerd. 'Kom mee, er hangt een zwerm in je mispelboom.'
Samen met deze aardige Simon (die imker bleek te zijn - hoezo toeval bestaat niet?) en die ik onmiddellijk overhaalde mij te helpen, is de klus geklaard: de zwerm vangen in een bijenkorf, deze neerzetten in de schaduw met een steen eronder zodat er een flinke kier openblijft waardoor alle nog rondvliegende bijen kunnen volgen, en dan aan hun gedrag proberen af te lezen of de koningin er wel bij is (anders is de zaak reddeloos verloren).
En dat bleek de hemel zij dank het geval te zijn!
's Avonds, toen het hele volk verzameld was in de korf, heb ik, geestelijk bijgestaan door Doortje en imkerende vriendinnen, het volk in de gereedstaande biodynamische bijenkast geklopt. Tot zover ging alles naar wens...

Onder en boven de wet

Echter, bij controle na enkele dagen bleek de hele meute vlijtig raat aan het fabriceren te zijn onderaan de speciale open ramen die ze naar eigen believen mogen volbouwen. Onderaan!! Dat is niet de bedoeling. Bovendien, de koningin had al ijverig cellen belegd met eitjes en het volk was druk doende nectar en stuifmeel op te slaan. Ai-ai! Biodynamische kast of niet, bovenin beginnen luidt echt het motto, anders kun je het volk nooit controleren en wordt het een dikke bende.
Wat te doen?
Ik vroeg om hulp en kreeg die, nota bene in de vorm van Albert Muller, mijn docent van de biodynamische imkercursus. Albert is een hele bijzondere man, die wijd en zijd bekend staat om zijn bijenkunde. Hij kwam vanaf de Veluwe naar ons toe om te helpen, uitgerekend op een van de weinige mooie junidagen.

Waarom ging het mis?

Alberts theorie luidde als volgt: 'Kennelijk heeft dit volkje te weinig voedsel meegenomen. Normaal wanneer bijene gaan zwermen hebben ze voor drie dagen eten aan boord, maar nu niet. Daardoor blijven ze bij elkaar klitten, hier op de bodem van de kast.' Dus haalde Albert zijn gereedschapskist, zag hij in Doortje terecht een uitstekend technisch assistent en kon ik wat hand- en spandiensten verlenen.

Wat er gebeurde?
Alle reeds gemaakte raat heeft hij behoedzaam losgehaald of -gesneden en de raat met behulp van erdoorheen geregen satéprikkers (jazeker!) vastgemaakt aan de bovenzijde van de houten raampjes. In die raampjes boorde hij eerst, precies op maat, gaatjes om die prikkers er horizontaal in te steken.

Al snel kwamen we prikkers tekort, maar gelukkig had ik een vracht satéprikkers als miniwigwams staan in mijn pastinakenbedje - om landende duiven en rollende katten bij mijn piepjonge plantjes weg te houden. Vervolgens heeft Albert de ramen voorzichtig weer 'ingehangen' en nu gaat het goed.

Zwerm twee

Tussen zwerm één en Alberts Grote Operatie hadden we opnieuw een zwerm in een mispelboom! Kleiner dan de eerste zwerm met de oude koningin van Pinksterzondag  (zo gaat het meestal), maar wel extra prachtig. Immers, het betrof een dit voorjaar hier geboren jonge koningin met haar paladijnen! Een spiksplinternieuw volk dus! Daarmee heb ik iemand uit de biodynamische imkerij blij kunnen maken.  Het was heel gek, maar toen deze imker ze meenam had ik even iets van, hè gut, daar gaan ze...

A long, hot summer

Zo zijn er hier dus uit een oorspronkelijk klein volkje - dat zichzelf dik anderhalf jaar de tijd gunde om sterk en groot te worden, en dat dankzij de vele bloeiende bomen en planten hier ook kon - al twee nieuwe volken ontstaan. Als beide volken deze zomer mooi op stoom raken, lekker veel voer kunnen opslaan (dat wij niet wegnemen) en vervolgens de winter goed doorkomen, zouden we volgend jaar weer een zwerm kunnen verwachten. En daarmee kunnen we opnieuw een bd-imker blij maken. Dus namens deze twee volken en alle andere bijen hopen wij vurig op een mooie, lange en nectarrijke zomer!

We vieren Het Jaar van de Bodem!

2015 is door de Verenigde Naties uitgeroepen tot het jaar van de bodem, en dat is geen jaar te vroeg... Als bd-tuinders en ecologisch ingestelde lieden besteden wij hier en in onze boeken, zoals in Van het land en Met mest en vork, sowieso veel aandacht aan de bodem, maar het belang van gezonde aarde, en daarmee gezonde vegetatie en voeding, kan niet genoeg benadrukt worden. Wie alles van de bodem afweet is auteur en bioloog Roelke Posthumus; haar uitstekende boek Een hoop leven verkopen we vanaf nu in onze winkel en webwinkel!

Een hoop leven, superboek over grond humus en compost

Voor een werkelijk levende bodem is het belang van humus en compost zo groot dat er de laatste jaren veel boeken aan zijn gewijd. Tussen al die doorwrochte werken steekt dat van Roelke Posthumus er voor ons er met kop en schouders bovenuit. Ze legt in klare taal uit waarom deze sublieme vorm van herscheppen zo van belang is. Als je wilt begrijpen wat er écht gebeurt in een composthoop, en als je daarnaast geïntrigeerd raakt om zelf of met je kinderen of kleinkinderen testjes te doen, is Een hoop leven jouw boek.

Belangrijker nog: Posthumus (what's in a name...) stimuleert je op een vlotte, enthousiaste manier hoe je nog veel meer kunt composteren dan je misschien al deed. Geholpen door een heldere opbouw, lekker veel foto's en zeer verduidelijkende tekeningetjes komen alle denkbare vormen van composteren, incl. een composttoilet, voorbij.

Graag tot binnenkort, via het blog, op de moestuincursussen of in de winkel!