Tuintips voor juli, voor de moes- én bloementuin!

Juli... stralende dagen die eeuwig lijken te duren. Soms groeien ze uit tot tropische warmte die zich ontlaadt in een pittige onweersbui. En de tuin? Die drinkt het water gulzig op en barst daarna uit zijn voegen! Overbloezende bloemen, fruit dat groeit en groeit en groenten in grote verscheidenheid. Dit is zo'n maand waarin je je kunt wentelen in de weelde van de tuin. En waarin je ook kunt zorgen voor bloei, groei en oogst in de tweede zomerhelft, die nu begint.

Kruiden bij of uit elkaar?

Geen tuin zonder kruiden: ze geuren je van verre tegemoet of verspreiden hun aroma als je er je hand doorhaalt. Heerlijk! Maar... niet alle kruiden doen het goed in één bed, om uiteenlopende redenen. Zo kunnen de prachtige wijnruit en venkel (het kruid, niet de knol) tot enorme planten uitgroeien; onder een felle zon veroorzaakt wijnruit bij aanraking soms brandwonden en venkel heeft de reputatie de ''eenzame wolf'' van de kruiden- en moestuin te zijn, omdat hij zo slecht anderen naast zich verdraagt.
Er is ook een wensenlijstje qua grondsoort. Een handige vuistregel? Globaal: kruiden met houtige stengels en harde of leerachtige blaadjes (salie, tijm, rozemarijn, laurier, hysop), willen graag op een volkomen vorstvrije positie staan in aarde die kalkrijk en zeer vochtdoorlatend is, behalve laurier die voedzame aarde wenst. Kruiden met zacht(er) blad vragen rijke, vochtige grond, waarvan sommige (bieslook, peterselie, selderij, lavas) lichte schaduw velen. Je hebt ook een ''niet-zeuren-categorie'' die zich overal redt (pimpernel, marjolein, munt). En basilicum wil alles: vocht, zon, voeding én warmte. Dit betekent dat je basilicum bij voorkeur in de kas zet en vaste kruiden soms beter in je sierborder kunt plaatsen. Geen punt toch? Ruikt het in de hele tuin lekker!

Ben je een balkontuinier?

Controleer elke ochtend en avond of je planten water wensen. En geef ze elke week wat voeding (liefst een scheutje zelfgemaakte gier, 1 op 10 verdund). Geen kans om gier te maken? Bewaar dan koude thee en koffie; daarin zit heel veel voedsel!

Alweer sperziebonen zaaien...

De afgelopen zomers waren voor moestuinders lastig. Eerst bleef het heel lang koud en droog, en daarna kregen we zeer grillig weer, van tropisch heet tot koud en nat. Waarna (in 2016) de slakken en masse oprukten en zo ongeveer alles aan groenten (tot de piepers aan toe!) vermaalden in hun mummelende mondjes. Van 2015 herinner ik me dat ik toen maar liefst vijf keer sperziebonen heb gezaaid waarvan vier legsels mislukten. Maar het 5e, erg late, legsel van 27 juli sloeg aan, en hoe. Dus wanhoop niet als het met je bonen niet wil lukken, de aanhouder wint! Zorg voor een zonnig bed met vruchtbare grond (niet bemest, wel voorzien van compost) en houd de aarde er na het zaaien beslist enige tijd vochtig (niet nat). Laagblijvende sperziebonen zaai ik het liefst in rijtjes, met 10 cm tussen elk zaadje aan en zo'n 50-60 cm tussen de rijen. Maar om de 50 cm 4-6 zaden bij elkaar kan ook. Geef geregeld water (fijne straal of broes). Wat verdunde gier pal voor de vruchtzetting doet wonderen. Dankzij een mooie september- en oktobermaand oogstte ik vorig jaar toch nog volop boontjes, zelfs voldoende om kilo's in te vriezen. Een laat succes, maar een succes!

De geur van soep

Ooit stond mijn tentje op een trekkersveld vol jonge laurier, ergens in Zuid-Frankrijk. Ah, die geur! Enige ''nadeel'': ik droomde de hele nacht van soep... Gebruik jij ook graag verse laurier in soepen, stoofpotten en ovenschotels, zoals in het Scandinavische gerecht van jonge aardappeltjes met laurierblaadjes ertussen? Probeer dan eens je laurierplant te stekken. Daarvoor heb je tussen eind juli en eind september de tijd.

Laurier stekken, in 5 stappen

  1. Vul een middelgrote terracotta pot (van minimaal 10-12 cm hoogte) met een goed gemengde mix van 1 deel zand en 1 deel bladaarde en maak die vochtig.
  2. Kies 3-5 paar krachtige lauriertakjes uit van 10-15 cm lengte die nog niet zijn verhout en gezonde blaadjes vertonen. Snijd ze met een loeischerp mes van de plant.
  3. Haal de onderste blaadjes weg (met datzelfde scherpe mes) tot je 3 topblaadjes overhoudt. Knip de blaadjes nu horizontaal door (dus halveer ze). Zo verliezen ze minder vocht. Kort nu ook de stengel in, tot ca. 50 mm onder een bladknop. Nu heb je 3-5 compacte stekjes.
  4. Doop de stekjes desgewenst in stekpoeder en steek ze aan de zijkant van de pot in de aarde, dus rondom de rand (daar is de aarde meer doorlucht, en dat scheelt). Geef rijkelijk water.
  5. Maak in een stevige, doorzichtige plastic zak enkele gaatjes en zet de zak over de pot. Neem een lange zak die wel goed over de pot sluit maar voldoende lucht boven de stekjes laat. Zet de pot in het licht in de kamer (20 °C is ideaal), maar niet in de zon! Houd de bodem voortdurend vochtig. Wees geduldig en... met enig geluk heb je in het voorjaar 3-5 nieuwe laurierplantjes.

Verjong je klimroos

Het overkomt iedereen: opeens wordt je klimroos kaal aan de voet, rond de enkels en als je eerlijk bent, ook al stuk hoger. Kaalheid verbloemen met wat planten ervoor helpt slechts tijdelijk... Wat nu? Ingrijpen! Pak het snoeimes en snijd eerst dode takken tot op de bodem terug. Dan snoei je, na de bloei, de helft van de oude takken tot op ca. 30 cm boven de grond terug. In de regel herstelt dat deel zich prima, loopt de roos volgend jaar mooi uit, en bloeit weer op diverse hoogtes. Behandel de volgende zomer de andere helft op dezelfde wijze (dus snoei na de bloei) en zo heb je binnen twee seizoen je klimroos compleet verjongd.

Een duik in het water

Warm weer noodt tot pootje baaien of een koele duik. Zo denken waterlelies er ook over, althans bijna. Ze houden er nog het meest van om in niet al te koud water geplant te worden, graag met tenminste 5-6 zonuren per dag. Dus nu! Wil je een vijver verfraaien met waterlelies? Dit is de simpele vuistregel: kleine vijver - kleine lelies (in een 5 liter-mandje), grote vijver - grotere lelies (tot 30 liter-manden). Vraag je leverancier om de juiste aardemix en ook hoe diep je jouw uitverkoren soort het beste kunt planten. En wees niet te enthousiast met het creëren van stromend of spetterend (fontein)water: liever drijven lelies in alle rust.

Zwarte bessen oogsten én snoeien

De al helemaal naar crème de cassis ruikende zwarte bessen - naast krachtige aroma's zitten ze ook tjokvol vitamine C - kun je deze maand oogsten. Wees slim en oogst én snoei gelijk. Hun mooiste vruchten dragen zwarte besstruiken aan lange, eenjarige scheuten en zijscheuten. Daarom snoei je alle vruchtloze takken (die drie jaar of ouder zijn) helemaal weg. Zorg dat er altijd 6-8 jaar jongere scheuten per struik overblijven.

Hoe snoei je rode en witte bessen?

In De Groene Luwte snoeien wij aalbessen meestal pas in het voorjaar, maar na de oogst kan 't  ook. Witte en rode aalbessen groeien vooral aan 2- tot 3-jarige takken. Zodra de struik 4 jaar oud is, haal je jaarlijks de oudste takken weg, die je herkent aan hun donkere kleur. Snijd ze helemaal tot op de bodem af (laat geen stompjes staan). Van de jongste, dragende takken laat je de 5 sterkste staan (waarbij je zorgt voor lucht en licht in het hart). Kap nu ook zwakke of elkaar kruisende andere takken. Idealiter houd je een open struik over (in een vaasvorm) van zo'n 8-12 takken.

Uit de losse pols... nog meer tips!

  • Nu ideaal om door te zaaien in de moestuin zijn snel opkomende bladgroenten zoals plusksla en rucola, of dat heerlijke zachte kruid kervel (die lichte schaduw wil).
  • Wil je voorgekweekte groenten als kropsla, andijvie, groenlof en sluitkolen uitpoten, doe dat dan het liefst in een milde periode, zonder felle zon. Bereid de bedden voor (geef ze compost en voldoende vocht) en geef ook je voorgekweekte groenten flink te drinken voor ze de oversteek naar hun echte bed maken. Indien mogelijk: raadpleeg de Maria Thun Zaaikalender.
  • Dief je tomaten en zet er als het lukt alsnog enkele basilicumplanten omheen: die twee zijn gek op elkaar.
  • Oogst augurken altijd met een scherp mes, pluk ze niet.
  • Blijf verdorde bloemen verwijderen uit bijv. rozen, goudsbloem, cosmea en dahlia; zo houd je ze lang mooi.
  • Geef planten en gewassen die er een beetje beteuterd bijstaat wat pep met verdunde gier of met een handje voedingskorrels rondom de voet.
  • Vergeet niet kwekerijen te bezoeken die tegen deze tijd veel interessante eenjarigen verkopen en zomerbloeiende vaste planten vaak nu al uitverkopen. Zo kun je voor geringe investering leeggekomen plekken in de borders mooi aanvullen en/of je vaste plantenassortiment uitbreiden. Denk daarbij eens aan planten die extra lekker geuren én aan insectvriendelijke soorten, zoals monarda's: bijen, hommels en vlinders vliegen erop af. En de mens ook, want snuif die aromatische bergamotgeur (denk: Earl Grey thee) maar eens op! De scharlakenrode Monarda ''Squaw'' is uitzonderlijk geurig. Bovendien: je hebt monarda's in allerlei tinten (van wit tot purper) en vormen: gekke getoefde soorten en volle types die bijna op dahlia's lijken.

Veel succes en vooral veel plezier!

Alma

Aanmelden nieuwsbrief
captcha